Textieldrukatelier ACP, dat fair trade promo- en werkkledij bedrukt en verkoopt, voelt zowel het aanbod van als de vraag naar duurzame kledij toenemen. “Veel klanten informeren naar de meest duurzame keuze, maar als het er op aankomt kiezen zelfs de meest geëngageerde organisaties voor de goedkoopste optie. Dat is soms heel frustrerend,” zegt zaakvoerder Dirk Piret.
Textieldrukatelier ACP zag elf jaar geleden het levenslicht. Graficus Dirk Piret werkte enkele jaren voor een Brussels sociaal tewerkstellingsproject als verantwoordelijke van de zeefdrukkerij. Toen de subsidies voor het project wegvielen en Piret zijn job verloor, besloot hij als zelfstandige de zeefdrukactiviteiten voort te zetten. Van bij het begin werkte ACP met duurzame, op water gebaseerde inkten.
“De echte keuze voor duurzaamheid, hebben we gemaakt op het moment dat we t-shirts konden aankopen voor één euro per stuk,” herinnert Piret zich. “Dat hoefde zelfs geen hele doos t-shirts te zijn. Het transport van bij de invoerder in Brussel of Antwerpen tot bij ons zou duurder geweest zijn dan de t-shirt zelf. Dat vonden we absurd. Als ik in een café hier om de hoek een pintje ga drinken kost dat meer dan die t-shirt die in Cambodjia gemaakt werd en waarvan het katoen gekweekt, geplukt, gesponnen en geverfd werd, bijvoorbeeld in India.”
Daarop begon ACP aan de moeilijke zoektocht naar eerlijk textiel. “We vroegen bij onze leveranciers gedragscodes, ‘codes of conduct’, op en die kregen we ook meteen. Maar die codes of conduct zijn niet meer dan een intentieverklaring. Er staan evidente dingen in zoals dat de producent tegen kinderarbeid is en zijn personeel wil uitbetalen,” zegt Anne Verbruggen, medewerker in het familiebedrijf.
Transparantie
Achter de kledingindustrie zit een hele lange keten van actoren verborgen en dat maakt transparantie moeilijk. “Wij kopen ons textiel aan bij stockisten. Zij kopen aan bij de fabrikanten en verdelen vervolgens in heel het land,” legt Piret uit. “De meeste zogenaamde ‘fabrikanten’ fabriceren niet zelf kleding. Ze plaatsen gewoon bestellingen in een land als Bangladesh. Ze laten weten dat ze x miljoen stuks willen laten maken. De fabriek die dit voor het laagste bedrag kan leveren, mag de bestelling produceren. Pas op dat moment gaat de fabriek op zoek naar tijdelijke werknemers voor die bestelling.”
Bij de zoektocht naar eerlijke kledij, kwam ACP al snel in contact met de Schone Kleren Campagne, een netwerk van ngo’s dat ijvert voor een verbetering van de arbeidsomstandigheden in de kledingindustrie. “Volgens De Schone Kleren Campagne is lidmaatschap van de Fair Wear Foundation de beste garantie dat de code of conduct die hun leden ondertekenen ook gecontroleerd wordt,” zegt Verbruggen. “Fair Wear Foundation is een multi-stakeholdersinitiatief. Zowel werknemers- als werkgeversorganisaties zijn erin vertegenwoordigd. De naleving van de code of conduct wordt door middel van externe audits gecontroleerd. Als er overtredingen zijn, krijgt een lid enkele jaren de tijd om zich te herpakken.”
“We hebben meteen ons lidmaatschap aangevraagd, ook al kost het veel geld. We betalen eigenlijk om ons te laten controleren,” lacht Piret. Als lid van Fair Wear Foundation moeten 90 procent van de leveranciers van ACP ook aangesloten zijn bij de Fair Wear Foundation. Waarom geen 100 procent? “Om ook een beetje in te kunnen spelen op de vraag,” legt Verbruggen uit. “Er zijn bijvoorbeeld geen schoenenfabrikanten die lid zijn van Fair Wear Foundation. Wanneer een klant schoenen vraagt, kunnen we hier dus op ingaan.”
Label or not label
Fair Wear Foundation is geen voorstander van het gebruik van een label op de kledij van hun leden. “De redenering is dat je nooit honderd procent kan garanderen dat een bepaald kledingstuk schoon is. De term ‘schoon’ verwijst naar de arbeidsomstandigheden,” zegt Verbruggen. “Enerzijds klopt dit, maar anderzijds verhindert de afwezigheid van een label een duidelijke communicatie met de klant. Bij grotere bestellingen voegen we aan de kledingstukken een documentje toe waarop meer informatie staat over de herkomst van het kledingstuk en welke garanties wij kunnen geven.”
Een deel van het textiel dat ACP bedrukt, draagt wel andere bekende labels. “We hebben bijvoorbeeld t-shirts met het Fairtrade label. Veel consumenten herkennen dit label, maar het garandeert enkel een goede prijs voor de katoenboeren. Het label zegt in principe niets over de omstandigheden bij het spinnen van de garen of de confectie. Daarnaast hebben we biokatoenen kleding met het GOTS-label, de wereldwijd gekende standaard voor het certifiëren van biologische vezels.”
“De klant wil kunnen kiezen tussen verschillende kleuren en modellen, maar laat zich in de eerste plaats nog altijd leiden door de prijs,” zegt Piret. “Kleding met een bepaald label zoals Fairtrade is meestal duurder. Veel klanten informeren naar de meest duurzame keuze, maar als het er op aankomt kiezen zelfs de meest geëngageerde organisaties voor de goedkoopste optie. Dat is soms heel frustrerend.”
Rana Plaza
Na de instorting van de kledingfabriek Rana Plaza in Bangladesh in 2013 was er in de media wereldwijd aandacht voor de slechte arbeidsomstandigheden in de kledingindustrie. “We voelen dat er door producenten ook meer over gepraat wordt. Natuurlijk moet je niet alleen praten, je moet ook iets doen,” zegt Verbruggen. “We krijgen sindsdien veel meer aanvragen, maar ik weet niet of dat gaat blijven duren. Je kan het vergelijken met de dioxinecrisis in de voedingssector. Een tijdje kocht niemand nog kippen, maar iets later zijn de meeste mensen dat vergeten.”
ACP is momenteel het enige textieldrukbedrijf in België dat lid is van Fair Wear Foundation. “Voor ons zou het interessant zijn als er nog bedrijven zoals het onze zich aansluiten bij de Fair Wear Foundation. Dan zouden we eerlijker kunnen concurreren,” zegt Piret. “In Nederland is de overheid verplicht om werkkledij aan te kopen bij iemand die aangesloten is bij Fair Wear Foundation. Iedereen die er werkkledij verkoopt, is dus aangesloten bij Fair Wear Foundation.”
“Sinds een tijdje bieden we Fairtrade gelabelde werkkledij aan die helemaal op maat gemaakt is van de gemeentewerkers zoals vuilnismannen. We zijn daarmee alle FairTradeGemeentes afgelopen, maar we horen er niets meer van. De prijs is nochtans vergelijkbaar met de betere werkkledij,” zegt Verbruggen. “Gemeentes willen allemaal FairTradeGemeente zijn, maar de personen die verantwoordelijk is voor de aankoop kiezen vaak voor de eenvoudigste oplossing. En voor de grotere aanbestedingen die uitgeschreven worden is duurzaamheid lang niet altijd een criterium.”
20.000 liter water
“Op korte tijd is het aanbod van duurzaam textiel sterk toegenomen. Het verschil met een paar jaar geleden is enorm groot. En het is ook nodig, want reguliere katoenproductie is eigenlijk helemaal niet duurzaam,” vertelt Piret. “Voor het maken van een jeansbroek en een t-shirt heb je één kilogram katoen nodig en verbruik je 20.000 liter water. Dat is ecologisch niet houdbaar. Als morgen iedereen ter wereld wil overschakelen op biologisch katoen, is er een probleem, want voor de productie van biologisch katoen is dubbel zoveel grond nodig als voor reguliere katoenproductie.”
ACP biedt ook kledij aan die gemaakt is van andere grondstoffen dan katoen. “We hebben onder andere textiel op basis van hennep en bamboe, maar dit staat eigenlijk nog in zijn kinderschoenen. In Europa zijn nog geen spinmolens voor hennep. Alle hennep wordt in China gesponnen. Bamboe is een heel fijn product om te dragen. Het voelt aan als satijn, heeft het voordeel dat het niet kreukt en kan de polyestervezel vervangen. Bamboe kan tot vijf keer per jaar geoogst worden omdat het zo snel groeit. Bamboe verwerken tot textiel is in kleine mate wel milieuvervuilend. Toch denk ik dat de problemen met hennep en bamboe veel gemakkelijker te overbruggen zijn dan de grote problemen die verbonden zijn aan de katoenproductie. Alleen heeft de katoensector een hele sterke lobby achter zich staan.”
Duurzaamheid heeft ook te maken met de levensduur van een product. “Kledij is helaas een wegwerpproduct geworden,” aldus Piret. “Mensen die t-shirts voor een evenement bestellen, raden we aan om voor een t-shirt van goede kwaliteit te kiezen en bij de bedrukking de datum weg te laten. Zo kunnen de t-shirts het jaar erna gewoon opnieuw gebruikt worden. Ik denk dat onze klanten onze tips over duurzaamheid wel in overweging nemen. Wanneer we kaartjes met uitleg over de herkomst van de kledij bij de bestelling voegen, wordt dit op prijs gesteld. We zien veel klanten ook terugkomen.”
ACP
info@acpinfo.be
Tel: 03 889 02 16
© ACP
