De Alliance for Responsible Mining (ARM) is een wereldwijd initiatief dat in 2004 in Colombia werd gelanceerd. Het doel is kleinschalige, ambachtelijke mijnwerkers en hun organisaties mondiger maken en hen ondersteunen in het toepassen van goede praktijken waardoor ze beter kunnen integreren in de formere economie.
Ongevallen, vergiftiging, uitbuiting van kinderen, smokkel, geweld, milieuvervuiling, … mijnwerkers werken vaak in erbarmelijke omstandigheden. Bovendien zijn er in de mijnsector vaak tussenpersonen actief wiens praktijken de arbeiders en hun families veroordelen tot armoede en ellende.
De Internationale Arbeidsorganisatie (IAO) geeft aan dat het risico op ongevallen in kleinschalige mijnen zes keer hoger ligt dan in grootschalige industriële sites. De IAO wijst vooral op de dagelijkse blootstelling aan de talloze giftige producten die op die sites worden gebruikt (salpeterzuur, kwik en cyanide) en de impact ervan op de gezondheid van de mijnwerkers en hun gezin, het milieu en de natuurlijke rijkdommen (water, oogst, enz.).
ARM en Fairtrade International ontwikkelden daarom samen een eerlijk certificatiesysteem voor goudwinningsactiviteiten, in het bijzonder voor de artisanale en kleinschalige mijnsites die er het sterkst aan worden blootgesteld. Op 22 april 2013 besloten ze echter een punt te zetten achter hun driejarige samenwerking en elk apart hun eigen label verder uit te werken
Fairmined, het eerlijke label van ARM, integreert vier grote categorieëen met criteria die de mijnorganisaties moeten respecteren. Ze houden verband met thema’s als sociale ontwikkeling, economische ontwikkeling, bescherming van het milieu en naleving van de arbeidsomstandigheden.
In 2010 werd een eerste mijn fairtradegecertificeerd. Een jaar later volgde de verkoop van de eerste eerlijke gouden juwelen. Vandaag zijn er 8 gecertificeerde mijnsites in de wereld, in Mongolië, Bolivia, Peru en Colombia.
De eisen die de Fairmined-standaard vooropstelt zijn erg hoog en om zich te regulariseren en te formaliseren moeten de mijnwerkers heel wat hindernissen overbruggen. ARM was er zich dan ook bewust van dat de meerderheid van de kleine ambachtelijke mijnwerkers uit het Zuiden nog niet ver genoeg stond om aan hun standaard te voldoen en besliste daarop de CRAFT-code uit te werken die zich richt op de ontwikkeling en de voortdurende verbetering conform de Reasonable Vigilance Guide van de OESO. Die laat mijnorganisaties en -coöperaties toe te voldoen aan de basisvereisten van de wereldwijde industrie.
De ontwikkeling van deze instapnorm stelt ARM in staat om met legale toeleveringsketens te werken in een eerder stadium van hun ontwikkeling en om actief te zijn in conflict- en risicogebieden.
Wat houdt het Fairmined-label in?
Het Fairmined-label draagt concreet bij tot de verbetering van de levens- en arbeidsomstandigheden van de mijnwerkers actief in artisanale en/of kleinschalige mijnen door volgende principes te garanderen:
- Versterking van de mijnwerkersorganisaties: een democratische beheersstructuur en een betere onderhandelingspositie tegenover de opkopers.
- Afschaffing van kinderarbeid: kinderen jonger dan 15 jaar mogen niet werken in de mijnen en zij die jonger zijn dan 18 jaar mogen geen risicovolle activiteiten uitvoeren.
- Respect voor vrouwenrechten
- Verbetering van de werkomstandigheden: verplicht dragen van veiligheidsuitrusting, instellen van procedures en opleiding van mijnwerkers inzake gezondheid en veiligheid.
- Respect voor vrijheid van vereniging en collectieve onderhandeling (inclusief het recht op de oprichting van vakbonden).
- Verantwoord gebruik van chemische producten: het gebruik van chemicaliën zoals kwik of cyanide om goud te ontginnen moet tot een minimum worden herleid en deze moeten, indien mogelijk, binnen een afgesproken tijdsduur worden behandeld enverwijderd .
- Duurzame en verantwoordelijke handelsrelaties: onderhandelingen over overeenkomsten in verband met duur, prefinanciering van de productie, enz.
- Gewaarborgde minimumprijs: vastgelegd op 95 % van de marktprijs (referentie: London Bullion Market Association – LBMA), terwijl die prijs traditioneel schommelt tussen 30 en 85%.
- Ontwikkelingspremie: boven op de voordelige aankoopprijs krijgen de gecertificeerde mijngemeenschappen een premie ter waarde van 10 % van de prijs die is vastgelegd door LBMA, evenals een extra premie van 5 % indien het verkochte goud strikte ecologische criteria naleeft (zonder chemische behandeling).
- Geen bijdrage aan gewapende conflicten: Het label ondersteunt in geen enkel geval organisaties die op een of andere manier betrokken zijn bij een gewapend conflict of de inkomsten van hun activiteiten gebruiken om aan wapens te geraken. Op die manier wordt de strijd aangebonden tegen het gebruik met het inzetten van van artisanale mijnbouwers in zones met gewapende conflicten in gevaarlijke en risicovolle omstandigheden.
Wist u dat?
Het Trade for Development Centre van Enabel, het Belgisch ontwikkelingsagentschap, verleende financiële steun aan de ontwikkeling van een nieuw fairtradecertificeringssysteem en aan het proces dat leidde tot de eerste gecertificeerde mijn, namelijk de mijncoöperatie Cotapata uit de provincie La Paz in Bolivia. In januari 2011 werd daar de eerste eerlijk gecertificeerde goudbaar ter wereld gemaakt.
Fotocredits: Fairmined
Lees ook
Ana Edelsmid: Goudeerlijk
In de bosrijke omgeving van Heusden-Zolder heeft Ana Kindermans haar atelier. Hier ontwerpt zij juwelen van fairtradegoud. Ana is een pionier: zij was de eerste Belgische ontwerpster die koos voor goud dat op een eerlijke en menswaardige manier wordt ontgonnen.
