In onze ogen is Chorti-koffie de eerlijkste van alle eerlijke koffies.
Kleine koffieproducenten uit Guatemala de garantie geven op een eerlijk inkomen en de consument uit het Noorden een kwalitatief hoogstaand product aanbieden: dat is de dubbele uitdaging van Café Chorti, een fairtrade-initiatief dat ervoor zorgt dat de koffie recht van de producent in ons kopje komt.
Op de koffiebeurs van New-York staat de arabica uit Guatemala heel hoog aangeschreven om zijn kwaliteit. En terecht: het is een van de beste koffies ter wereld. Maar dat wil niet zeggen dat het de kleine producenten een inkomen bezorgt waarmee ze waardig kunnen leven en hun activiteit kunnen uitbouwen. De Chorti-indianen houden een slechte herinnering over aan de jaren ‘90 toen de koffiekoersen instortten.
Paradoxaal genoeg heeft net die tegenslag hen gedwongen om oplossingen te zoeken waarmee ze nu fatsoenlijk kunnen rondkomen en de toekomst met vertrouwen tegemoet zien. Zo hebben ze in 1999 beslist hun oogsten samen te brengen in een coöperatieve vereniging La Cuna Chorti. Een van de spilpersonen van de coöperatie is Dimitri Lecarte uit Ciney. Hij tekent present sinds 1994. “Wij hebben ons al snel toegespitst op eerlijke handel. Onze structuur heeft zich verenigd met coöperaties die hierin reeds actief waren. Wij hebben geprofiteerd van de bestaande ervaring”, vertelt Dimitri Lecarte.
Werken in coöperatie was de beste manier om een kwaliteitskoffie met intense aroma’s, die geteeld wordt op heuvels van meer dan 1500 meter hoog, volop tot zijn recht te laten komen. Producenten kunnen zo een voldoende en stabiel inkomen verwerven, tweemaal zo veel als via de gebruikelijke kanalen. Daardoor konden ze eindelijk hun teelt rendabel maken, de lokale economie nieuw leven inblazen en investeren in hun eigen ontwikkeling. “De coöperatie produceert en verkoopt niet alleen koffie, maar stelt ook kleine producenten in staat zich te verenigen, in hun behoeften te voorzien en hun kinderen school te laten lopen. De koffie en de verkoop ervan zijn instrumenten om cruciale evoluties te bereiken”, besluit Dimitri Lecarte. Om hun koffie op de markt te brengen, zijn de leden van La Cuna Chorti aangesloten bij de spaar- en kredietcoöperatie Coosajo.
Alle begin is moeilijk
In 2006 keren Dimitri Lecarte en zijn Guatemalaanse echtgenote terug naar België om hier een onderneming op te richten die de koffie rechtstreeks op de markt brengt zonder tussenpersonen. Het is de bedoeling de koffie recht van de Chorti-producent bij de Belgische en Europese consument te brengen.
Maar dat loopt niet van een leien dakje. “Wij wilden de hele commerciële keten doorbreken door importeur-distributeur te worden maar botsten hierbij op meer tegenstand dan ondersteuning”, zegt Dimitri Lecarte. Wanneer hij op de Belgische markt komt, heeft de Chorti-koffie immers geen fairtradelabel maar beweert hij wel fair trade te zijn. “De prijs de hoogte injagen om een label te bemachtigen, was wel het laatste wat we wilden.
Wij gaven er de voorkeur aan in een coöperatie te werken en directe vertrouwensbanden te smeden tussen producenten en consumenten. In onze ogen is dat vandaag de beste garantie voor de traceerbaarheid van het product en van de sector. De koffieteelt is voor producenten sowieso al moeilijk rendabel te maken dus zetten we liever in op een betere vergoeding in plaats van op de financiering van certificeringen of labels. Bovendien vertegenwoordigen veel van hen niet langer een garantie op voldoende kwaliteit en zijn de financiële premies veel lager dan de gedane investeringen in geld en mankracht. Het inkomen van producenten moet immers niet alleen de winstgevendheid van hun gewassen garanderen, maar het moet ook de lokale economie nieuw leven inblazen en hen in staat stellen te investeren in hun eigen ontwikkeling, zonder af te hangen van subsidies en externe nationale interventies.
Door het feit dat we hem rechtstreeks op de markt brengen en de hele keten controleren, is Chorti-koffie in onze ogen de eerlijkste van alle eerlijke koffies. We legden telkens onze manier van werken en ons project in Guatemala uit en zo heeft uiteindelijk iedereen begrepen wat we doen. Ondertussen zijn we trouwens lid van BFTF, de Belgian Fair Trade Federation”, voegt Dimitri Lecarte eraan toe. Hij is ervan overtuigd dat eerlijke handel een mooie toekomst tegemoet gaat wanneer hij trouw blijft aan zijn beginselen en aan zijn processen.
“We hebben ervoor gekozen onze koffie niet via supermarkten te distribueren, maar via kleinere winkels met lokale en regionale producten, coöperatieve netwerken van producenten en consumenten, inkoopgroepen of rechtstreeks aan particulieren. Meer en meer kantoren en bedrijven zijn ook geïnteresseerd in onze koffie. Wat ik vooral wil, is de producent in contact brengen met de consument en een klimaat van vertrouwen scheppen. Daar vaart de producent wel bij”, zegt hij vol overtuiging. En de kwaliteit van zijn koffie is zeker en vast de beste troef om de consument te bereiken en hem aan het merk te binden. Naast de intrinsieke rijkdom van de arabicabonen uit Guatemala wordt er ook veel werk gestoken in de oogst en de verwerking. Dit houdt onder meer in: manueel oogsten, gecontroleerd fermenteren, drogen in de zon en de bonen streng selecteren. “Met Chorti zijn de producenten ook meteen distributeur. Ze zijn nog nooit zo gemotiveerd geweest als nu, omdat ze de koffie waar ze het hele jaar door zorg voor dragen, nu ook zelf verkopen! “
Voor Dimitri Lecarte zijn de eerste moeilijke jaren na de lancering van zijn onderneming in België nog slechts een vage herinnering. Hij is optimistisch en enthousiast van natuur en kijkt vol vertrouwen naar de toekomst, vooral nu de korte ketens goed in de markt liggen. “Ik denk dat de crisis van 2009 vele mensen de ogen geopend heeft. Er werden aankoopgroeperingen opgericht en ik ben meteen op de kar gesprongen. Want dat is precies waar onze markt en onze klanten liggen. Met korte ketens voel ik me in mijn sas.” Dat is niet verwonderlijk want Chorti-koffie en de verschillende soorten korte ketens hangen dezelfde filosofie aan: een rechtstreekse band scheppen tussen de producent en de consument door zo veel mogelijk tussenpersonen te schrappen. “Chorti-koffie is het levende bewijs dat je biologische en eerlijke kwaliteitskoffie kunt verkopen tegen een schappelijke prijs. Dat bewijst eveneens dat de industrie en de conventionele ketens grote winstmarges hebben”, merkt Dimitri Lecarte op.
Het bereiden van Chorti-koffie
Chorti-koffie is van begin tot einde trouw aan zichzelf: de koffie wordt op traditionele wijze traag gebrand door Cafés St Médard in Dinant. Met dat familiebedrijfje heeft Dimitri Lecarte eerder vriendschappelijke dan commerciële banden. Daar wordt elk jaar 15 ton Chorti-koffie gebrand maar de volumes zouden wel eens snel groter kunnen worden. “Ik heb echt het gevoel dat we op een keerpunt gekomen zijn. Nu de korte ketens zich ontwikkelen en op zoek gaan naar nieuwe producten, zie ik groeipotentieel en is er duidelijk interesse voor onze koffie. Sinds enkele jaren zijn we er allemaal getuige van dat een deel van de bevolking wakker schiet en zich realiseert dat een andere consumptie mogelijk is.”
Hij rekent ook op die bewustwording om het Chorti-avontuur onder een andere vorm verder te zetten: de in 2006 opgerichte bvba heeft zich omgevormd tot een Belgische, solidaire en mondiale burgercoöperatie: CAFE CHORTI SCRL met sociaal doel. Die brengt producenten, verwerkers, distributeurs en eenvoudige burgers samen die van goede koffie houden. Een onafhankelijke keten gebaseerd op vertrouwen, transparantie en participatie van eenieder. Het gemeenschappelijke doel is het creëren en behouden van waardige en duurzame banen in zowel Guatemala als in België. “Dit is een echte vooruitgang op het gebied van eerlijke handel, aangezien alle actoren toegang hebben tot alle informatie en deelnemen aan beslissingen.”
Een heerlijke koffie die op een mooie manier wordt geproduceerd, is een plezier dat alle actoren uit de CAFE CHORTI-sector delen.
Een intens aroma, een uitzonderlijke smaak en een ideale consistentie samen in een koffiebeker. Een uitzonderlijk pure 100% Arabica-koffie, het resultaat van de goede zorgen die worden verleend door Maya Chorti-producenten in Guatemala en een ambachtelijke branding met Belgische knowhow.
Café Chorti
Rue courtejoie, 41
5590 Ciney
Tél.: 083/220050
Het interview werd geactualiseerd in augustus 2019. Eerste versie: 2013
