Een rapport van de World Fair Trade Organization (WFTO), Traidcraft Exchange, University of York en Cambridge University onthult de belangrijkste kenmerken van missie-geleide bedrijfsmodellen die mens en planeet op de eerste plaats zetten en zorgen voor een direct contrast met de profit-primacy bedrijven.
Het rapport, getiteld ‘Creating the new economy: business models that put people and planet first’, daagt leiders binnen de overheid, het bedrijfsleven en de financiële sector uit om missiegerichte bedrijfsmodellen te bevorderen en zo de nieuwe economie een impuls te geven.
“Eerlijkheid centraal stellen in de demografische, digitale en groene transities is de uitdaging van onze tijd. Eerlijke handel die gebaseerd is op waardige sociale en arbeidsnormen op mondiaal niveau is de sleutel tot duurzame ontwikkeling. Nieuwe bedrijfsmodellen die gericht zijn op het genereren van een positieve sociale impact zullen hierbij een sleutelrol spelen. Het voorbeeld van fairtradebedrijven toont aan dat een nieuwe manier van denken in het bedrijfsleven op vlak van sociale verantwoordelijkheid kan bijdragen tot veerkrachtigere en meer inclusieve gemeenschappen, door het creëren van eerlijke jobs en het bevorderen van gendergelijkheid van mannen en vrouwen, en dat dit alles bijdraagt tot sociaal en ecologisch duurzame economieën en samenlevingen” aldus Nicolas Schmitz, Europees commissaris voor werkgelegenheid en sociale rechten.
Hierbij enkele belangrijke inzichten uit het rapport:
- 92 procent herinvesteert alle winst in zijn sociale missie;
- 52 procent wordt geleid door vrouwen;
- 4 keer minder kans om failliet te gaan; en
- 85 procent geeft aan actief financiële doelstellingen op te offeren om sociale of milieudoelstellingen na te streven, met behoud van commerciële levensvatbaarheid.
Het rapport bericht eveneens over cruciale bestuurs-, management- en winstherinvesteringsmodellen die over de hele wereld werken. Deze modellen zorgen ervoor dat het bedrijfsleven zich richt op het welzijn van de samenleving en de planeet. Deze ondernemingen zijn ook veerkrachtiger en beter in staat om een voortrekkersrol te spelen op het gebied van duurzaamheid. Het rapport concludeert dat deze kenmerken Fair Trade Enterprises in staat stellen om sociale en milieudoelstellingen te prioriteren in hun investeringen, praktijken en impact.
Verder worden ook casestudies aangehaald waarbij de eigendom van een onderneming door werknemers, boeren of ambachtslieden er rechtstreeks toe leidt dat zij de belangen van de producent voorop stellen. Manos del Uruguay bijvoorbeeld is een modeproducent en een merk dat eigendom is van en bestuurd wordt door 12 coöperaties van vrouwenproducenten uit heel Uruguay. Een ander voorbeeld is de Holy Land Coöperatie in Palestina.
Er zijn ook casestudies van fairtradebedrijven die nieuwe bestuurs-, management- en winstverdelingsmodellen hebben uitgedacht om hun missie nog meer voorop te stellen. Zo heeft Miquelina in Colombia (een high-performance kledingfabrikant) een model van foundation-ownership ingevoerd dat de sociale missie vastlegt. Mahaguthi in Nepal (vooral gericht op modeproductie) hanteert een 100 procent winsthervestigingsmodel om ervoor te zorgen dat het eventuele overschot teruggaat naar de ondersteuning van gemarginaliseerde gemeenschappen. Gebana in Zwitserland paste een soortgelijk model toe in de voedsel- en landbouwindustrie.
Terwijl ze een radicaal model van eerlijke handel toepassen (eerlijke handel in al hun activiteiten en met al hun leveranciers) zijn deze ondernemingen ook pioniers op het gebied van ecologische praktijken. Zo heeft Prokritee in Bangladesh een bedrijfsmodel gebouwd dat stof recycleert in nieuwe tassen en manden. Het Chileense Groene Glas verzamelt afgedankte flessen en zet ze om in drinkglazen, terwijl Chako in Zanzibar afvalglas omzet in verlichtingsarmaturen. Cambodia’s Village Works maakt nieuwe tassen uit afvalzakken en produceert herbruikbare bamberietjes. Als bedrijven die hun missie vooropstellen, gaven ze reeds tientallen jaren voordat er een sterke marktvraag ontstond, prioriteit aan initiatieven zoals het minimaliseren van het gebruik van plastic (bijvoorbeeld de ‘Jute not Plastic’-campagne van de Europese WFTO-leden in de jaren tachtig, waaronder EZA in Oostenrijk).
