Cadeautje nodig? Faire kledij? Iets lekkers uit de wereldkeuken? In Borgerhout vind je het allemaal bij BorGerHub. Deze concept store brengt startende ondernemers samen en verkoopt hun producten aan bewuste consumenten. Maar BorGerHub is véél meer dan een winkel. Wat in 2019 begon als een antikraakproject voor het prachtige jaren 30-gebouw, evolueerde tot een onmisbare hub voor ondernemend Borgerhout. Ze kunnen er coaching en workshops volgen, evenementen organiseren, enzovoort. Een interview met de oprichters.
BorGerHub: ondernemen en verenigen
BorGerHub-oprichters Sarah en Froya maken elkaars zinnen af wanneer we hen interviewen over hun project. Nochtans volgden ze beiden een compleet verschillend pad. Tot ze elkaar kruisten in Borgerhout.
Sarah Neirinckx woonde 25 jaar lang in het buitenland, ze werkte in de ontwikkelingssamenwerking. Zo’n 8 jaar geleden kwam ze vanuit Zambia terug naar België. “Ik zag hier in Borgerhout enorm veel onbenut potentieel. Met die veelheid aan culturen wilde ik iets doen.”
Vandaag is Sarah coach: voor jongeren die in ontwikkelingsprojecten willen werken via het Junior Programma van Enabel, voor studenten Afrikaanse talen aan de universiteit en voor duurzame ondernemers die ondersteuning vinden bij BorGerHub.
Froya Deryckere is een geboren ondernemer. “Ik begon heel jong met een eigen bloemenwinkel, evolueerde tot bloemendecorateur voor bedrijven, ging even studeren, maar begon dan met mijn eigen duurzame kledingmerk Froy & Dind (waar ze ondertussen uitstapte, nvdr) …
“Ondertussen kwamen steeds vaker kennissen bij me aankloppen met vragen over ondernemen. En dus besloot ik om daar mijn beroep van te maken: zo werd ik ondernemerscoach, eerst bij Starterslabo en nu zelfstandig.”
Eind september 2019 openden Sarah en Froya samen BorGerHub. “Het was op de dag van de jaarlijkse reuzenstoet,” herinnert Sarah zich. “De reuzen slapen hier trouwens op de zolder.”
Met die terloopse opmerking schetst ze meteen hoe sterk het project met de buurt vervlochten is.
Brug tussen duurzame ondernemer en bewuste consument
BorGerHub ligt ietwat verborgen op de drukke Turnhoutsebaan in Borgerhout. In het statige gebouw dat vroeger het vredegerecht was.
“BorGerHub geeft ruimte aan mensen om hun ondernemingszin te stimuleren. Een van de manieren waarop we dat doen is de gelijknamige concept store. Die huist achterin het gebouw, in de vroegere feestzaal voor de rechters. Daar verkopen zo’n 20 ondernemers hun producten,” legt Sarah uit.
Froya pikt in: “De ondernemers runnen de winkel zelf. Zo slaat BorGerHub de brug tussen creëren en commercialiseren. De ondernemers ontwikkelen een persoonlijke band met hun klanten. En ze krijgen ze veel feedback over hun producten.”
Eco, fair, lokaal en sociaal shoppen
Kan elke ondernemer zomaar producten in BorGerHub verkopen? “Nee,” zegt Froya, “we toetsen kandidaat-verkopers aan onze pijlers. Een product dat niet onder minstens één daarvan past, hoort niet thuis in onze concept store.”
Welke producten vind je bij BorGerHub?
- Ecologische producten
Froya: “Op dit moment vooral spullen van gerecycleerde grondstoffen. Een van onze makers verkoopt bijvoorbeeld speelgoed gemaakt van afgedankte meubelen. Een andere maakt handtasjes van jeans uit de kringloopwinkel.” - Eerlijke producten, al dan niet fairtradegecertificeerd
Een goed voorbeeld zijn de Marokkaanse handgemaakte producten van Femimain: kunstig geborduurd textiel, lederwaren, keramiek … Deze organisatie ondersteunt via de producten de empowerment van vrouwen in Marokko. - Lokale duurzame producten
Een herboriste verkoopt hier zelfgemaakte verzorgingsproducten en thee. Allemaal van in België geteelde planten. Ook handgemaakte gebruiksvoorwerpen van lokale makers vinden hier een weg naar de consument. - Producten uit sociale projecten
Froya: “We hebben hier Italiaanse voedingsproducten, maar niet de eerste de beste. De Belgisch-Italiaanse importeur haalt deze kwalitatieve slow food uit kleine dorpen in Zuid-Italië. Haar doel: de economie aanzwengelen in een landbouwregio waar mensen massaal naar de steden vluchten op zoek naar werk. En bij De Markgrave, een dagcentrum voor blinden en slechtzienden in de buurt, maken ze de prachtige keramiek die we hier verkopen. De opbrengst vloeit terug naar de werking van hun activiteitencentrum.”
Veel van de ondernemers in BorGerHub maken de producten die ze verkopen zelf, maar lang niet allemaal. Froya zorgt ervoor dat de concept store in zijn geheel een evenwichtig aanbod heeft dat een publiek van bewuste consumenten aanspreekt. Zo ontdek je er ook een ruim aanbod ecologische en/of fairtradekleding.
Geïnteresseerde ondernemers nemen contact op en krijgen een vragenlijst en een diepgaand intakegesprek. Zo evalueren Sarah en Froya of een ondernemer in aanmerking komt om te verkopen bij BorGerHub of voor een andere vorm van begeleiding.
Op maat van ondernemend Borgerhout
Vanuit de overkoepelende vzw stellen Froya en Sarah zich flexibel en pragmatisch op. Ze bekijken wat er werkt en wat niet. De werking passen ze volledig aan aan de noden van de ondernemers.
Sarah: “Diverse ondernemers vooruit helpen is ons hoofddoel. Daarom hebben we drie formules voor wie in de concept store wil verkopen. Zo is er voor iedere ondernemer wel een passende optie en sluiten we niemand uit.”
Hoe dat dan werkt? De ondernemers wiens producten in de winkel liggen, helpen allemaal minstens een keer per maand mee in BorGerHub. Daarnaast doet elke ondernemer een financiële bijdrage die aansluit bij zijn of haar mogelijkheden.
Wie weinig budget kan inbrengen, engageert zich om elke week een dag de winkel open te houden. Anderen nemen minder dagelijks werk op zich, maar betalen meer. “Zo zijn we ook toegankelijk voor ondernemers die hiernaast een ander beroep uitoefenen,” zegt Sarah.
“Wij voelen ons wel wat verantwoordelijk voor de mensen die hier hun producten verkopen. Het begin van de coronacrisis was in die zin een spannende periode voor de BorGerHub Concept Store. Toen de winkel dicht moest, zetten we snel een webshop op. Op die manier viel het inkomen van onze ondernemers niet volledig weg.”
Om BorGerHub levendig te houden, organiseren Sarah en Froya geregeld een markt. Dan vind je er nóg meer duurzaam moois, van extra ondernemers. Zo was er rond de feestdagen een wintermarkt en in de Week van de Fair Trade een fairtrademarkt.
Concept store en méér
Maar BorGerHub is meer, véél meer, dan een concept store voor bewuste consumenten en een verkoopkanaal voor duurzame producenten.
Sarah: “BorGerHub is een project van vzw Blooom, dat het doel heeft ondernemers te versterken. Ondernemers die nog niet klaar zijn voor een eigen winkel – of die ambitie niet hebben – verkopen hier hun producten. Daarnaast is het voor hen een cruciale ontmoetingsplaats. Ze wisselen ervaringen en tips uit, ze inspireren elkaar op alle vlakken.”
De vzw biedt ondernemers ook workshops en uitwisselingsbijeenkomsten aan, of ze nu in de concept store verkopen of niet. Zelfs wie nog niet officieel begonnen is met ondernemen kan hier terecht. Zo loopt er ook een vruchtbare samenwerking met Starterslabo. Sinds 2021 krijgt BorGerHub Europese subsidies van het ESF.
Sarah: “Daardoor kunnen we nu nog meer ondersteunen dan toen we volledig zelfbedruipend waren. Met de nieuwe Stuyfplek geven we ondernemers de kans om te experimenteren, ideeën af te toetsen en daaruit te leren.”
Sociale cohesie versterken
Met zijn vele initiatieven en ondernemers met roots in Servië, Zuid-Afrika, Italië, Indonesië …, brengt de BorGerHub-koepel ondernemende mensen uit alle windrichtingen bij elkaar. De vele nationaliteiten die in Borgerhout samenleven komen er allemaal over de vloer.
Sarah: “Met onze gecombineerde aandacht voor culturele diversiteit en ondernemerschap bevorderen we de sociale cohesie in de buurt. Dat was ook het opzet van districtburgemeester Marij Preneel – die mij en Froya samenbracht om BorGerHub te starten – en van AG Vespa, het autonome stadsbedrijf dat eigenaar is van dit pand.”
Naast de BorGerHub Concept Store huizen twee Marokkaanse verenigingen in het oude vredegerecht. De vroegere vergaderzalen worden aan vriendelijke tarieven verhuurd aan ondernemers die er zelf geen hebben.
Organisaties als programmeerschool MolenGeek geven er trainingen, tijdens de blok kunnen studenten uit de buurt er terecht. Borgerhoutse kunstenaars organiseren er tentoonstellingen en elk jaar in mei wordt het hele gebouw een kunstgalerij tijdens het Antwerp Art Weekend. Kortom: te veel initiatieven om te vermelden.
Ecosysteem BorGerHub
Bar+Plant
, de plantenwinkel-met-koffiebar van Froya en haar partner Marc, is met stip de grootste dagelijkse publiekstrekker van BorGerHub.
Froya: “Mensen van alle mogelijke origines komen dankzij de planten bij ons langs. Soms op zoek naar een specifieke plant die ze in hun cultuur gebruiken, voor een bepaald recept of als medicijn. De planten blijken dé trekker om een diverser publiek in BorGerHub binnen te halen. En vanuit de plantenwinkel leiden we hen natuurlijk ook naar de concept store.”
Sarah: “Die kruisbestuiving is typisch voor het ecosysteem dat BorGerHub is. Iedereen helpt op de een of andere manier de anderen.”
Dat is ook waar BorGerHub op lange termijn op inzet. “We zijn een veilige thuis voor ondernemers in Borgerhout. Ook wie de concept store niet meer nodig heeft om producten te verkopen, houdt contact met BorGerHub. Zoals Axelle van zero wast-shop Turlee Green, die hier haar eerste ondernemersstappen zette. Zo krijgen wij een groot netwerk van mensen die elkaar blijven inspireren en stimuleren,” zegt Sarah.
Ook op het vlak van diversiteit. “We leven in een globaliserende wereld, we willen bewijzen hoeveel kracht dat in zich heeft,” stelt Sarah.
