Knitwear van alpacawol uit Peru, plaids van ge-upcyclede Indische sari’s, kundig gevlochten manden uit Kenia … De stijlvolle producten die Solid op de markt brengt, zijn erg divers. De rode draad: positieve impact voor de mensen die al deze unieke stukken maken en voor hun gemeenschappen.
Solid vzw ontstond als een kleinschalig ontwikkelingsproject in Peru maar heeft ondertussen ook een belangrijke handelspoot. Daarnaast blijft de organisatie projecten opzetten die inpikken op de noden van de lokale gemeenschappen waar ze werkt.
Doel: een verschil maken voor hele gemeenschappen
Solid heeft als vzw een vrij brede scope, maar de mensen vormen de kern van al die initiatieven. “Voor hen doen we het,” zegt sales & sustainability manager Inge Overmeer. “Als we de 3 P’s ‘people, planet, profit’ in de weegschaal zouden moeten leggen, zetten wij resoluut people op de eerste plaats. Zonder de andere aspecten uit het oog te verliezen, uiteraard.”
Solid heeft uiteenlopende projecten. Sommige daarvan hebben een pure ‘non profit’-insteek, andere zijn social profit-bedrijven. Het opzet is overal hetzelfde: een blijvend, positief verschil maken in lokale gemeenschappen.
Sociale ondernemingen
Solid heeft eigen handwerkateliers in Peru en India. Deze twee sociale ondernemingen zijn zelfstandige, lokale bedrijven, waarvan de Belgische vzw aandeelhouder is. In Kenia werkt Solid intensief samen met een partner die dezelfde filosofie hanteert: vrouwen empoweren door hun traditionele ambacht te commercialiseren.
Solid produceert vooral voor andere merken en heeft daarnaast een eigen lijn in fair fashion- en interieur-producten, die je als consument ook online kan kopen: Tales by Solid.
Strijd tegen gendergerelateerd geweld
In Peru zetten lokale Solid-medewerkers zich in voor meisjes en vrouwen die het slachtoffer zijn van seksueel geweld of het risico lopen daarmee in aanraking te komen. Ze doen aan preventie en sensibilisering via scholen en gezondheidsposten, begeleiden tienermoeders en bieden therapie aan. Solid vangt ook jonge moeders op die nergens terechtkunnen.
Vaardigheden trainen
In de drie landen waar het actief is, organiseert Solid uiteenlopende opleidingen. Zowel technische vorming – handwerk, landbouw – als persoonlijke en sociale vaardigheden komen aan bod, denk aan zelfvertrouwen opbouwen, financiële kennis en kennis van hun rechten. Een totaalpakket om mensen te versterken zodat ze zelf hun levensstandaard kunnen verbeteren.
Op zoek naar positieve impact
Solid werd al in 2000 gesticht door een Belgische familie die actief was in vastgoed. De familie wilde iets teruggeven aan de maatschappij en richtte Solid op als een stichting die allerhande ontwikkelingsprojecten financieel steunde.
Inge: “Na enkele jaren kregen de oprichters het gevoel dat ze meer impact zouden kunnen hebben als ze een eigen project opstartten. Zo ging de bal aan het rollen in Peru. Dochter Lyn Verelst – tot op vandaag onze general manager – had in de regio Ayacucho meegewerkt met de mobiele school. Dat was in de periode kort nadat het terroristisch geweld van Het Lichtend Pad er schering en inslag was. Onze oprichters zagen: hier kunnen we echt iets betekenen.”
Zelf leerde Inge Solid kennen toen in 2006 Solid Peru uit de grond gestampt werd. Ze werkte daar zelf mee als vrijwilliger. Vandaag is Solid Peru volledig in Peruaans beheer. Net als de zusterorganisatie in India trouwens.
Vicieuze cirkel doorbreken
“Solid heeft zich altijd op een organische manier ontwikkeld, met als leidraad: hoe kunnen we die vicieuze cirkel van armoede helpen te doorbreken? We bekijken waar er nood aan is, spelen in op wat de lokale bevolking ons leert en aanreikt. Dat heeft geleid tot compleet verschillende activiteiten.”
Met financiële steun van bedrijven – bijvoorbeeld al 11 jaar lang een deel van de omzet van de Ayacucho-collectie van A.S. Adventure, giften van particulieren en subsidies (o.a. van DGD) zet Solid sociale projecten en opleidingen op. De bijna zelfbedruipende ateliers bieden faire werkgelegenheid, de handelsactiviteiten zorgen voor een eerlijke afzetmarkt.
Breiatelier: werk voor 150 mama’s
“Zo ontstond in 2011 ook ons breiatelier in Peru. We zagen: deze families komen niet rond, maar er zijn vrouwen die goed kunnen breien en alpaca’s die wol in overvloed geven. We begonnen met 9 vrouwen, vandaag zijn ze met meer dan 150 en breien ze jaar na jaar hele fair fashion-collecties, voor bijvoorbeeld een topmerk als LN Knits en duurzame retailers als A.S. Adventure en Jüttu (knitted accessoires van de eigen merken Ayacucho en Nosho, nvdr),” zegt Inge Overmeer.
Het Peruaanse breiatelier is in de stad Ayacucho gevestigd. Naast een werkplek is het voor de vrouwen ook een veilige tweede thuis: velen leven in moeilijke omstandigheden, met huiselijk geweld en alcoholmisbruik. In het atelier zijn er ook sociaal werkers bij wie ze altijd terechtkunnen. Vrouwen die dat willen, kunnen bovendien hun jonge kinderen meebrengen naar de kinderopvang.
Breisters samen sterk
In de drukste periodes werken tot 200 vrouwen in het breiatelier van Solid Peru. “Wij kennen elk van deze vrouwen persoonlijk: we weten hoe hun thuissituaties eruit zien en wat er bij hen speelt. Daarom bieden we hen de flexibiliteit om hun werkschema aan te passen aan hun persoonlijke omstandigheden. Sommigen willen in bepaalde periodes meer op hun velden kunnen werken, bijvoorbeeld. We werken dan ook met een vooraf afgesproken en doorgesproken eerlijke prijs per afgewerkt stuk breiwerk.’
De vrouwen van het breiatelier zijn verenigd in groepjes met een verkozen vertegenwoordigster. Die bespreekt hun noden en besognes met de vaste medewerkers die Solid Peru coördineren. “Het atelier functioneert op een open en transparante manier, waarbij ieders mening in rekening genomen wordt,” verduidelijkt Inge.
Wie koopt breiwerk in de zomer?
Ondanks het succes blijft het voor Solid een uitdaging om het breiatelier rendabel te maken. “We slagen er nog niet in om al onze breimama’s het hele jaar rond een inkomen te bieden, simpelweg omdat we veel minder breiwerk voor het lente- en zomerseizoen kunnen verkopen. Dat is dus iets waar we op inzetten: we zoeken actief naar faire klanten op het zuidelijke halfrond, die in de winter zitten als het hier zomer is. Ook door meer producten op de markt onder ons eigen merk Tales by Solid te brengen, proberen we de typische modeseizoenen af te vlakken.”
Daarnaast onderzoekt Solid volop hoe het zijn interne processen kan verbeteren. “De fashion is daar geen makkelijke sector voor. De winstmarges zijn sowieso al klein en wij weigeren van onze waarden af te wijken. Schaalvergroting is noodzakelijk als we de impact voor onze breisters willen verstevigen. Hetzelfde geldt trouwens voor onze producenten in India en Kenia.”
Upcycling in India: vintage sari wordt stijlvol jasje
In 2016 besloot Solid om wat het geleerd had in Peru door te trekken naar andere regio’s.
Zo kwam er een eigen textielatelier in Ranchi, in Noord-India. Ook hier koos de organisatie bewust voor een landbouwregio waar er duidelijke impact te maken viel. In Ranchi zijn weinig faciliteiten, de wegen zijn slecht, de logistiek verloopt niet altijd van een leien dakje. Maar de tribale vrouwen zijn er enorm bedreven in het weven. Voor Solid upcyclen ze afgedankte sari’s die anders op stortplaatsen terecht zouden komen. Ze maken unieke plaids, tapijten, kussens en handgemaakte jasjes en kaftans van vintage saristoffen (Tales by Solid, Bellerose en Jüttu) .
“Net als in Peru is het menselijke kapitaal hier goud waard. Er is altijd een cultuurverschil, maar met openheid, geduld en flexibiliteit vind je elkaar.”
Stabiele werkgever zkt. klanten
Het atelier en de verkoop draaien goed. Maar ook hier blijft het een uitdaging om jaar in, jaar uit voldoende te verkopen en dus een stabiele eerlijke werkgever te blijven.
“Om meer fair werk én afzetmarkt te kunnen bieden aan onze producenten gaan we meer samenwerken met agenten die onze unieke stukken aan de man brengen bij boetieks,” vertelt Inge.
“Tegelijkertijd bouwen we samenwerkingen op met bestaande merken. Voor een grote Nederlandse groothandel zit er een productie manden van saristoffen in de pipeline. En in de 2022-zomercollectie van Bellerose zitten jasjes van de hand van onze Indische weefsters. Het kleurrijke, authentieke ambachtswerk valt duidelijk in de smaak bij hun klanten: de jasjes vlogen in één dag allemaal de deur uit. In India zijn ze druk bezig om de voorraad aan te vullen. Gelukkig hebben we er ook nog in onze eigen webshop.”
Stap voor stap naar 100% maatschappelijk verantwoord
Inge Overmeer steekt de hand in het vuur voor de transparantie van Solids productie- en handelsketens. “Wij kennen elke stap door en door. Dat maakt onze producten helemaal koosjer. Waar we nog niet helemaal ‘duurzaam’ te werk gaan, zijn we ons daarvan bewust en ondernemen we stappen. Wat telt is dat je als bedrijf blijft zoeken naar hoe je het altijd beter kan doen. Duurzaamheid is een proces: dat is niet op een bepaalde dag ‘af’.”
“Zo weten we dat er op het vlak van verpakking nog ruimte is voor verbetering. Onze knitwear uit Peru komt nog niet in een ecologische verpakking. Na lang zoeken hadden we een leverancier gevonden die dat daar kon leveren, maar toen bleek de minimumoplage voor ons veel te groot. We blijven dus zoeken.
Verder streven we naar zo weinig mogelijk afval. Dat leidt tot leuke ‘zero waste’-producten. Van de sari’s die we in India verwerken – op zich al een gerecycleerde grondstof – blijven nog restjes over: die verwerken we tot scrunchies voor in het haar. Vanuit Peru is er een lading handgemaakte pantoffels onderweg, gemaakt van overschotten garen uit onze productie.”
“Wat is duurzaam?”
Solid Peru is fairtradegecertificeerd door de World Fair Trade Organisation (WFTO). De Belgische vzw en de andere zusterondernemingen doorlopen momenteel de procedure om die certificering door te trekken naar de volledige organisatie. Toch heeft Inge soms een dubbel gevoel bij duurzaamheidscertificering.
“Enerzijds zorgt certificering ervoor dat je kritisch je eigen organisatie doorlicht en toont het objectief aan dat je duurzaam handelt. Anderzijds bestaan er tegenwoordig zó veel labels dat niemand nog weet wat ze juist betekenen. Dat maakt ze minder waardevol. Bovendien kost zo’n certificering ook geld en kan je ze onmogelijk allemaal hebben.”
“Fair trade, duurzaamheid, verantwoorde productie … het zijn allemaal mooie woorden, maar ik zie ze ook vaak misbruikt worden. Merken verstaan eronder wat ze willen, sommige doen aan regelrechte greenwashing. Ik ga niet beweren dat wij al 100% duurzaam zijn maar we werken er elke dag aan.
We zoeken naar een evenwicht tussen people, planet en profit zonder daarbij onze bestaansredenen uit het oog te verliezen.
Een voorbeeld: stel dat een klant een groot order wil plaatsen maar onze prijs te hoog vindt. Dan tornen wij nooit aan de lonen van onze arbeiders. We zoeken naar andere manieren om de kosten te drukken. Om veel werk binnen te halen voor onze producenten zullen we dan bijvoorbeeld voorstellen om een goedkoper garen te gebruiken dat nét iets minder alpacawol bevat, maar uiteraard nog steeds onschadelijk.”
Groeiende aandacht voor duurzame handel
Bij Solid zien ze de toekomst graag positief tegemoet. Inge: “Hoewel je je soms vragen kan stellen bij het gebruik van het woord ‘duurzaamheid’, zie ik duidelijk meer aandacht voor duurzame handel dan in onze beginjaren. Zowel bij bedrijven als bij consumenten.
Ergens had ik gehoopt dat de coronacrisis mensen nog meer zou laten stilstaan bij hoe de wereld ingericht is. Maar we moeten realistisch zijn: je kan niet verwachten dat iedereen zich volledig informeert bij elk product dat hij koopt. Maar de groeiende aandacht is er, dat merken wij echt wel.”
Meer lezen over Solid, de producten en de vele sociale projecten? Kijk snel op de website of volg solid.crafts op Instagram!
Tekst: Griet Rebry
